http://www.physio.gr/article_read.asp?id=541 Ο όρος κοκκυγοδυνία περιγράφει πόνο στον κόκκυγα ή γύρω απ’ αυτόν κυρίως στο κάθισμα. Η κατάσταση αυτή αναφέρεται αρχικά το 1600, αλλά ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον Simpson το 1859. Αυτή η κατάσταση είναι αρκετά σπάνια, μόλις το 1% των περιπτώσεων πόνου στη μέση, αλλά η συχνότητα της είναι 5 φορές περισσότερο στις γυναίκες από τους άνδρες, πιθανόν γιατί ο κόκκυγας προβάλει περισσότερο στις γυναίκες. Ο μηχανισμός του πόνου δεν έχει αναλυθεί ικανοποιητικά. Υπάρχουν διάφορες υποθέσεις για την προέλευση αυτού του συνδρόμου, που περιλαμβάνουν πόνο από τα περιβάλλοντα μαλακά μόρια, σπασμό των μυών της πυελικής βάσης, προβαλλόμενο πόνο από παθολογία την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, φλεγμονή της αραχνοειδούς μεμβράνης του κατώτερου ιερού νευρικού πλέγματος, τοπικές μετατραυματικές βλάβες σωματοποίηση πόνου από συναισθηματική επιβάρυνση, κ.α. (Howorth 1959, Jurmand 1976, Nelson 1991, Postacchini & Massobrio 1983, Stern 1967). Μέχρι σήμερα πάντως δεν υπάρχει σαφή επιβεβαίωση για καμία από τις παραπάνω υποθέσεις. ΚΟΚΚΥΓΟΔΥΝΙΑ ΑΙΤΙΕΣ Διάφορες αιτίες έχουν ενοχοποιηθεί για την κοκκυγοδυνία. Η πιο συνηθισμένη είναι η πτώση πάνω στη πύελο, με αποτέλεσμα άμεσο τραύμα πάνω στην ιεροκοκκυγική συνχόνδρωση. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα κάκωση ή μερική εξάρθρωση της ιεροκοκκυγικής ένωσης προκαλώντας αφύσικές κινήσεις στον κόκκυγα, ιδιαίτερα όταν δέχεται πίεση στη καθιστή θέση. Ο πόνος μπορεί να περιλαμβάνει και τους μύες της περιοχής (πυελικής βάσης), τους συνδέσμους, καθώς και τον μεγάλο γλουτιαίο.Άλλη συνηθισμένη αιτία είναι ο τοκετός. Για να διευκολυνθεί ο τοκετός ορμονικές αλλαγές προκαλούν την χαλάρωση της συγχόρδωσης μεταξύ του ιερού οστού και του κόκκυγα ώστε να μαλακώσει και να γίνει πιο κινητική, διευκολύνοντας την διαδικασία. Μπορεί όμως να προκληθεί διάταση και μόνιμες αλλαγές των θέσεων ανάπαυσης των μυών και των συνδέσμων που περιβάλλουν και προσφύονται στον κόκκυγα, καθιστώντας την περιοχή επιρρεπή σε τραυματισμούς που μπορεί να οδηγήσουν σε φλεγμονή των ιστών που περιβάλλουν τον κόκκυγα. Περισσότερο από το ένα τρίτο των περιπτώσεων κοκκυγοδυνίας είναι ιδιοπαθής. Άλλες πιο σπάνιες αιτίες είναι το σύνδρομο του απιοειδούς μυός, τραυματισμός του αιδιοικού νεύρου ή νευροπαθητικός πόνος αποτέλεσμα επαναλαμβανομένου τραυματισμού (π.χ. οδήγηση μηχανής), Tarlov κύστη ή μηνιγγική κύστη, δυσκοιλιότητα (λόγω αυξημένης πίεσης στον κόκκυγα από το παρατεταμένο κάθισμα), υπερβολική σωματική αδυναμία που προκαλεί τριβή του κόκκυγα με τα μαλακά μόρια. ΔΙΑΓΝΩΣΗΑρχικά πρέπει να διαπιστωθεί αν ο πόνος σχετίζεται με τον κόκκυγα ή όχι. Απαραίτητο το λεπτομερές ιστορικό, ο χρόνος εμφάνισης του πόνου, αν σχετίζεται με τραυματισμό ή τοκετό. Αν συνδέεται με δραστηριότητες που ασκούν απευθείας πίεση στη περιοχή όπως είναι το ποδήλατο, η οδήγηση δικύκλων κ.α. Αν τα συμπτώματα επιδεινώνονται με τη δυσκοιλιότητα, ενώ μπορεί να σχετίζονται με τη κίνηση των εντέρων. Σπάνια η σεξουαλική επαφή μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο. Η φυσική εξέταση, υψηλής ανάλυσης ακτινογραφίες και η μαγνητική τομογραφία θα μας δώσουν απαντήσεις για τη προέλευση του πόνου. Ένα απλό test που διευκρινίζει αν ο πόνος σχετίζεται με τον κόκκυγα ή όχι είναι η τοπική έγχυση αναισθητικού στη περιοχή. Αν ο πόνος σχετίζεται με τον κόκκυγα, τότε θα έχουμε άμεση ανακούφιση του πόνου. Οπότε με δυναμική ακτινογραφία (καθιστή και όρθια στάση) ή μαγνητική τομογραφία μπορούμε να διαπιστώσουμε αν ο κόκκυγας εξαρθρώνεται στη καθιστή θέση. Σε σχετική μελέτη που έγινε σε 208 ασθενείς μετά από θετικό test, η δυναμική ακτινογραφία έδειξε:• 22% οπίσθια εξάρθρωση – απόκλιση του κόκκυγα. • 5% πρόσθια εξάρθρωση – απόκλιση του κόκκυγα. • 27% υπέρ-κινητικότητα του κόκκυγα. • 14% ύπαρξη οστεόφυτου στον κόκκυγα. • 31% δεν μπόρεσε να διαπιστωθεί το αίτιο.Σύμφωνα με τη μελέτη οι παχύσαρκοι ασθενείς συνήθως εμφανίζουν οπίσθια εξάρθρωση του κόκκυγα, ενώ στους ισχνούς δημιουργούνται οστεόφυτα. Σπάνια ο πόνος μπορεί να οφείλεται σε όγκο της περιοχής και απαιτεί εξειδικευμένη χειρουργική αντιμετώπιση και χημειοθεραπεία. ΘΕΡΑΠΕΙΑΗ θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία ξεκινά συνήθως με αντιφλεγμονώδη φάρμακα και τη χρήση ειδικού μαξιλαριού με τρύπα στη μέση ώστε να είναι ελεύθερη η περιοχή του κόκκυγα. Στη συνέχεια εφαρμόζονται φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως είναι η ιοντοφόρεση (διαδερμική έγχυση κορτιζόνης με ξυλοκαΐνη στην επώδυνη περιοχή, μέσω γαλβανικού ρεύματος), φωνοφώρεση με υπέρηχο, τεχνικές κινητοποίησης της περιοχής αλλά και της πυελικής βάσης (manual therapy). Μια ενδιαφέρουσα προοπτική για αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου μας δίνει η Νευροθεραπεία δια χειρισμών (Manual Neurotherapy), πρόκειται για μια προχωρημένη θεραπευτική μέθοδο χειρισμών, που η θεραπευτική αγωγή εστιάζει στις μεταβολές στο περιφερικό νευρικό σύστημα, στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στο αυτόνομο νευρικό σύστημα, ως αιτία ή ως συνέπεια κάποιας βλάβης ιστών ή κάποιας δυνητικής βλάβης ιστών. Γενικά, αν και μερικές φορές απαιτείται επιμονή, η συντηρητική θεραπεία, είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης. Αν ο πόνος επιμείνει τότε η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η εναλλακτική λύση. Ο χειρουργός θα αποφασίσει ποια τεχνική θα προτιμηθεί, ενώ ο πόνος θα υποχωρήσει πλήρως σε έξη μήνες μέχρι ένα χρόνο μετά την επέμβαση. ΠΡΟΓΝΩΣΗ Η κοκκυγοδυνία συνήθως αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με επιμονή στη συντηρητική αγωγή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργείο. Το συνολικό ποσοστό επιτυχίας στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι 90%. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ •Gray H 1973 Gray's Anatomy, 35th ed. Longman, Edinburgh •Howorth B 1959 The painful coccyx. Clinical Orthopedics 14:145-150 •Jurmand SH 1976 Les injections péridurales dans le traitement de la coccygodynie. Revue du Rhumatisme et des Maladies Ostéoarticulaires 43: 217-220 •Maigne JY 1992 Coccygodynie: intérêt des clichés dynamiques. Revue du Rhumatisme et des Maladies Ostéoarticulaires •Maigne JY, Guedj S, Straus C 1994 Idiopathic Coccygodynia : Lateral Roentgenograms in the Sitting Position and Coccygeal Discography. Spine 19: 930-934 •Maigne JY, Molinie V, Fautrel B. 1992 Anatomie des disques coccygiens. Revue de Medecine Orthopedique. 28:34-35 •Maigne JY 1996 Standardized Radiological Protocol for the Study of Common Coccydynia. Characteristics of the Lesions Observed in the Sitting Position. Clinical Elements Differentiating Luxation, Hypermobility and Normal Mobility. Spine, 1996 Nov, 21:22, 2588-93 •Maigne R 1961 Les manipulations vertébrales. 3rd ed. Paris: Expansion Scientifique Française:180 •Nelson DA 1991 Idiopathic coccygodynia and lumbar disk disease: Historical correlations and clinical cautions. Perspectives in Biology and Medicine 34: 229-238 •Postacchini F, Massobrio M 1983 Idiopathic coccygodynia: analysis of fifty-one operative cases and a radiographic study of the normal coccyx. Journal of Bone and Joint Surgery 65A: 1116-1124 •Pyper JB 1957 Excision of the coccyx for idiopathic coccygodynia. Journal of Bone and Joint Surgery 39B: 733-737 •Saluja PG 1988 The incidence of ossification of the sacrococcygeal joint. Journal of Anatomy156:11-15 •Stern FH 1967 Idiopathic coccygodynia among the geriatric population. Journal of the American Geriatric Society 15: 100-102 •Smout CF, Jacoby F, Lillie EW 1969 Gynaecological and Obstetrical Anatomy, 12th edn. Oxford University Press, Oxford •Thiele GH 1937 Coccydynia and pain in the superior gluteal region. JAMA 109:1271-5 •Wray CC, Easom S, Hoskinson J. Coccydynia 1991 J Bone Joint Surg 73-B:335-8
|
|