Τα πρόωρα: τα ανυπόμονα μωράκια

Τα πρόωρα: τα ανυπόμονα μωράκια




Μερικά μωράκια είναι λίγο ανυπόμονα. Ενώ θα έπρεπε να απολαμβάνουν τα προνόμια
που τους προσφέρει το προστατευμένο περιβάλλον της μήτρας, αυτά βιάζονται να
γνωρίσουν τον έξω κόσμο. Εμφανίζονται, λοιπόν, απρόσμενα και ξαφνικά εκεί που
κανείς δεν τα περιμένει. Είναι, μάλιστα, τόσο μικροσκοπικά, ευάλωτα και ευαίσθητα,
ώστε κάνουν τους γονείς τους να ανησυχούν. Περίπου ένα στα δέκα βρέφη γεννιέται
πριν από την ώρα του, δηλαδή πριν η μητέρα του συμπληρώσει 37-40 εβδομάδες κύησης.
Τα μωρά που γεννιούνται πριν από την 37η εβδομάδα λέγονται "πρόωρα" και, όπως
είναι φυσικό, έχουν χαμηλό βάρος, επειδή δεν έχουν προσφέρει στον εαυτό τους
τον απαραίτητο χρόνο για να πάρουν το βάρος που πρέπει. Μερικά από τα πρόωρα
παιδάκια γεννιούνται μόλις λίγες εβδομάδες νωρίτερα από το προκαθορισμένο ραντεβού
τους με τον πελαργό και έχουν βάρος γύρω στα 2.200-2.400 γραμμάρια. Αυτά ανακτούν
το "χαμένο έδαφος" πολύ γρήγορα και δεν διαφέρουν σε τίποτα από ένα τελειόμηνο
νεογνό.
Υπάρχουν όμως και τα πολύ μικρά πρόωρα, που χωράνε στην παλάμη του ενός χεριού.
Γεννιούνται την 26η-27η εβδομάδα κύησης και έχουν βάρος μόλις 700-800 γραμμάρια.
Τα μωρά αυτά παραμένουν στη θερμοκοιτίδα (η οποία αποτελεί την "τεχνητή συνέχεια"
της ενδομήτριας ζωής τους) μέχρι να "ωριμάσουν" και να ξεπεράσουν τα προβλήματα
που οφείλονται στο βιαστικό ερχομό τους στον κόσμο. Γι' αυτό, όλα τα συστήματά
τους (αναπνευστικό, νευρολογικό, πεπτικό, καρδιακό, θερμορρυθμιστικό) είναι
ακόμη ανώριμα.
Όσο πιο μικρό είναι ένα νεογέννητο, τόσο μεγαλύτερα είναι τα προβλήματα που
πρέπει να ξεπεράσει στην αρχή της ζωής του. Τα προβλήματα αυτά τα αντιμετωπίζει
και καταπολεμά ο κλάδος της ιατρικής που λέγεται "νεογνολογία". Οι νεογνολόγοι,
οι οποίοι έχουν επιφορτιστεί με τη φροντίδα και την περιποίηση των πρόωρων παιδιών,
προσπαθούν να τους προσφέρουν το κατάλληλο περιβάλλον, που θα υποκαταστήσει
τη μήτρα μέχρι να μπορέσουν από μόνα τους να αντιμετωπίσουν τις "παγίδες" της
εξωμήτριας ζωής. Τα τελευταία χρόνια, η πρόοδος στον τομέα της νεογνολογίας
είναι εκπληκτική.
Η συντριπτική πλειονότητα των πρόωρων παιδιών καταφέρνει να αντιμετωπίσει μέσα
στον πρώτο χρόνο τα προβλήματα που συνδέονται με το γεγονός αυτό. Τα πολύ μικρά
βρέφη που γεννιούνται την 28η εβδομάδα κύησης και έχουν βάρος λίγο περισσότερο
από ένα κιλό, έχουν πιθανότητες πάνω από 80% να μεγαλώσουν φυσιολογικά και να
γίνουν υγιέστατα παιδιά. Αυτό το μικροσκοπικό, λεπτοκαμωμένο πλασματάκι -το
οποίο σίγουρα δεν ανταποκρίνεται στην εικόνα του νεογέννητου που οι γονείς είχαν
ονειρευτεί-, είναι γεννημένο μαχητής, έτοιμο να αμυνθεί και να αντιμετωπίσει
τους κινδύνους που το περιβάλλουν. Η πρόωρη γέννηση -όσο ανησυχητική κι αν είναι
τις πρώτες μέρες- αποτελεί απλώς μια μεταβατική περίοδο με καλές προοπτικές.
Το "πορτρέτο" του πρόωρου


Έχει βάρος γύρω στα 1.800 γραμμάρια, το δέρμα του είναι κατακόκκινο και η επιδερμίδα
του λεπτή σαν τσιγαρόχαρτο και τόσο διαφανής ώστε διακρίνονται οι φλέβες και
οι αρτηρίες. Το πρόωρο μωρό δεν έχει κάτω από το δέρμα του υποδόριο λίπος, που
είναι το βασικό θερμορρυθμιστικό υλικό του οργανισμού. Γι' αυτό και η θερμοκρασία
του πέφτει πιο εύκολα από ό,τι σε ένα μωράκι που γεννήθηκε στην ώρα του. Το
κεφάλι -το οποίο είναι μεγάλο σε σχέση με τον κορμό σε όλα τα νεογέννητα- φαίνεται
ακόμη μεγαλύτερο στο πρόωρο, γιατί το σωματάκι του είναι πολύ αδύνατο, με ζάρες
και πτυχές στα χέρια και στα πόδια. Τα πτερύγια των αφτιών του, αν και είναι
σχηματισμένα ανατομικά, είναι μαλακά και διπλώνουν εύκολα, ενώ τα γεννητικά
του όργανα είναι ακόμη ατελή. Τα πρόωρα παιδιά δεν έχουν μυϊκό τόνο. Αν βάλουμε
ένα μεγαλύτερο μωρό μπρούμυτα, αυτό θα μαζέψει τα χέρια και τα πόδια του, σαν
βατραχάκι, στη θέση της κάμψης, ενώ το πρόωρο θα παραμείνει τεντωμένο. Τα μικρά
νεογέννητα κλαίνε σιγά και σπάνια, γιατί δεν διαθέτουν τη δύναμη να καταναλώσουν
ενέργεια για το κλάμα. Ωστόσο, καταλαβαίνουν, αισθάνονται, πονούν. Διάφορες
μελέτες που έγιναν σε αίθουσες εντατικής φροντίδας νεογνών, απέδειξαν ότι τα
πρόωρα αισθάνονται ότι κάποιος τα ακουμπά και καταγράφουν το "μήνυμα" στο μυαλό
τους. Έτσι αν μια νοσηλεύτρια τα πιάσει λίγο άγαρμπα, την επόμενη φορά την αναγνωρίζουν
και προσπαθούν να την αποφύγουν -και ας ζυγίζουν μόνο 800 γραμμάρια! Συνειδητοποιούν
πολύ γρήγορα ποιοι είναι οι γονείς τους και αναπτύσσουν επικοινωνία μαζί τους
από τις πρώτες ημέρες της ζωής τους. Γι' αυτό, οι νεογνολόγοι παροτρύνουν τις
μητέρες να χαϊδεύουν το μωρό τους ακόμη και μέσα στη θερμοκοιτίδα. Τους συνιστούν
ακόμη, μόλις μπορέσουν, να το πάρουν στην αγκαλιά τους και να το ακουμπήσουν
κατάσαρκα πάνω στο στήθος τους. Αυτή η άμεση επαφή, δέρμα με δέρμα, πάνω στο
στήθος της μαμάς λέγεται "καγκουρό" και έχει τις ρίζες της στην κλασική εικόνα
των Ινδιάνων, οι οποίοι έδεναν το μωράκι τους με ένα μαντίλι μέσα από το πουκάμισό
τους. Πολλοί ερευνητές νεογνολόγοι υποστηρίζουν ότι η μέθοδος του καγκουρό βοηθά
στην ανάπτυξη του παιδιού όχι μόνο ψυχοκινητικά αλλά και σωματικά. Παρατήρησαν
ότι τα νεογέννητα που έμεναν πολλή ώρα στο στήθος της μητέρας τους κέρδιζαν
30 γραμμάρια την ημέρα, ενώ τα υπόλοιπα κέρδιζαν μόνο δέκα γραμμάρια.

Η ηλικία του πρόωρου


Πώς, αλήθεια, υπολογίζουμε την ηλικία ενός νεογέννητου που γεννήθηκε πριν από
την ώρα του: από τότε που γεννήθηκε ή από τότε που έπρεπε να γεννηθεί; Αν ένα
παιδί γεννήθηκε δύο μήνες νωρίτερα (στις 15 Ιανουαρίου αντί για 15 Μαρτίου,
για παράδειγμα), ποια ηλικία θα έχει στις 15 Απριλίου; Τα πρόωρα παιδιά έχουν
δύο ηλικίες: την ημερολογιακή και τη νευρολογική. Για να υπολογίσουμε τη δεύτερη,
συνεχίζουμε την κύηση και φτάνουμε έως την τελευταία πιθανή ημερομηνία. Από
το σημείο αυτό ξεκινά η νευρολογική ηλικία, η οποία είναι και η ουσιαστική ηλικία
του πρόωρου. Αυτό συμβαίνει επειδή η νευρολογική ανάπτυξη ενός παιδιού είναι
ίδια, είτε αυτό βρίσκεται μέσα είτε βρίσκεται έξω από τη μήτρα. Έτσι, ένα βρέφος
που γεννήθηκε ύστερα από οκτώ μήνες κύησης, θα γίνει ενός μηνός σε δύο μήνες.
Αυτό λέγεται "διορθωμένη ηλικία" και μια μητέρα θα πρέπει να υπολογίζει όλα
τα στάδια ανάπτυξης του παιδιού της έχοντας αυτήν ως βάση.
Η διατροφή του πρόωρου


Το πολυτιμότερο εφόδιο για να ξεκινήσει σωστά τη ζωή του ένα βρέφος είναι το
γάλα της μαμάς του. Φυσικά, αυτό ισχύει πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για
ένα τόσο μικρό μωράκι. Επομένως, αν το παιδάκι σας διαθέτει το αντανακλαστικό
του θηλασμού, θα πρέπει να το θηλάσετε αμέσως. Αν είναι ακόμη πολύ μικρό, μπορείτε
να βγάζετε το γάλα σας με μια ηλεκτρική αντλία και να του το δίνετε. Όταν είναι
έτοιμο να πάει στο σπίτι, θα μπορεί να θηλάσει και να διεκδικήσει την τροφή
του. Ο παιδίατρος μπορεί να σας συστήσει να το ταΐζετε λίγο πιο συχνά (κάθε
δύο με δυόμισι ώρες), διότι, όταν είναι μικρούλι και αδύναμο, κουράζεται γρήγορα
και επομένως τρώει μικρότερη ποσότητα τροφής από ό,τι ένα μεγαλύτερο βρέφος.
Οι ημερήσιες ανάγκες ενός πρόωρου μωρού σε γάλα είναι ίση με το 1/5 του βάρους
του. Αν, δηλαδή, το μωράκι σας ζυγίζει δηλαδή κιλά, θα πρέπει να πίνει περίπου
400 γραμμάρια γάλα την ημέρα. Αν γεννήθηκε κάτω από δύο κιλά, πολλοί παιδίατροι
συνιστούν να παίρνει βιταμίνες και σίδηρο μέχρι τον έκτο μήνα.
Επιστροφή στο σπίτι


Ο πρώτος καιρός μετά τη γέννηση του μικροκαμωμένου και εύθραυστου μωρού σας
περνά αργά. θα έλθει, όμως, η μέρα που το μωράκι σας θα είναι πανέτοιμο να γυρίσει
στο σπίτι, για να ξεκινήσει δραστήρια και με... πυγμή τη νέα του ζωή. Τι πρέπει,
λοιπόν, να γνωρίζετε και να προσέχετε όταν φτάσει αυτή η ευτυχής μέρα; θα πρέπει
να ξέρετε ότι θα κάνει μπανάκι κάθε μέρα, το δωμάτιό του θα είναι καθαρό και
φωτεινό, η θερμοκρασία στο σπίτι θα είναι γύρω στους 20-22 βαθμούς Κελσίου,
θα κάνει όλα του τα εμβόλια, "γυμναστική", μασάζ και ότι θα παίζει και θα απολαμβάνει
πολλά πολλά χαδάκια και φιλάκια. Επειδή όμως τα πρόωρα μωράκια, όπως και όλα
τα νεογέννητα, είναι ευαίσθητα στις λοιμώξεις, αφού δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί
το ανοσοποιητικό σύστημά τους, θα πρέπει να λάβετε ορισμένα στοιχειώδη μέτρα
προφύλαξης. Τους τρεις πρώτους μήνες το μωράκι σας δεν πρέπει να έρχεται σε
επαφή με πολύ κόσμο και βέβαια είναι αυτονόητο ότι πρέπει να αποφεύγονται όσα
άτομα έχουν κρυολογήσει, βήχουν, έχουν πυρετό ή συνάχι και κυρίως τα μικρά παιδιά,
τα οποία μπορεί να είναι φορείς κάποιας παιδικής ασθένειας δίχως να το γνωρίζουν
οι γονείς. Αυτό το τοσοδούλι μωρό δεν πρέπει να επισκέπτεται κλειστούς και πολυσύχναστους
χώρους, κυρίως το χειμώνα, ενώ το δωμάτιό του πρέπει να αερίζεται καθημερινά.

http://health.in.gr/baby/Article.asp?ArticleId=18933&CurrentTopId=18928&IssueTitle=%CA%E1%EB%F9%F3%FC%F1%E9%F3%E5%F2+%CC%F9%F1%DC%EA%E9